چطور مایع جمع‌شده در گوش را تخلیه کنیم؟

وجود آب یا مایعات در گوش می‌تواند احساس ناراحتی، کیپی یا حتی اختلال در شنوایی ایجاد کند. این مشکل اغلب پس از شنا، دوش گرفتن یا به دنبال عفونت‌های گوش و سینوس‌ها ایجاد می‌شود. در حالی که مایعات معمولاً به صورت طبیعی تخلیه می‌شوند، گاهی نیاز به مداخله وجود دارد تا از بروز عفونت یا دیگر عوارض جلوگیری شود.

در این راهنما، به شما نشان خواهیم داد که چگونه با روش‌های خانگی، دارویی و در صورت لزوم پزشکی، مایعات را از گوش تخلیه کنید. همچنین در مورد نشانه‌های هشداردهنده‌ای صحبت می‌کنیم که در صورت مشاهده آن‌ها باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.

علت‌های رایج جمع شدن مایع در گوش

• ورود آب در هنگام دوش گرفتن یا شنا
• انسداد شیپور استاش به دلیل سرماخوردگی یا آلرژی
• تجمع جرم گوش (Earwax)
• عفونت گوش میانی (اوتیت میانی)
• تغییرات فشار هوا، به‌ویژه در هنگام پرواز

روش اول: خشک کردن مایع داخل گوش

1. استفاده از پراکسید هیدروژن (هیدروژن پراکسید)

پراکسید هیدروژن با تجزیه جرم گوش و کمک به تبخیر مایعات، به تخلیه بهتر گوش کمک می‌کند. چند قطره از محلول ۳٪ پراکسید هیدروژن را داخل گوش بریزید، چند دقیقه صبر کنید تا صدای قل‌قل متوقف شود، سپس سر را کج کرده و اجازه دهید مایع خارج شود.

هشدار: از این روش در صورت وجود زخم یا عفونت فعال در گوش استفاده نکنید.

2. استفاده از قطره‌های خشک‌کننده گوش

قطره‌های گوش آماده در داروخانه‌ها موجود هستند. این محصولات معمولاً شامل ترکیبی از الکل و سرکه سفید هستند که مایع را خشک می‌کنند و از رشد قارچ یا باکتری جلوگیری می‌نمایند.

نکات مهم:

• قطره را به دمای اتاق برسانید.
• دستورالعمل‌ها را با دقت بخوانید.
• از قطره‌های تاریخ‌گذشته استفاده نکنید.

3. استفاده از سشوار با باد ملایم

سشوار را روی پایین‌ترین درجه حرارت قرار داده و با فاصله حدود ۱۵ سانتی‌متر از گوش، به مدت چند دقیقه گوش را خشک کنید. این روش کمک می‌کند مایعات تبخیر شوند.

4. خشک کردن ناحیه بیرونی گوش با حوله

پس از شنا یا دوش گرفتن، اطراف گوش را با حوله خشک کنید. هرگز گوش‌پاک‌کن یا پنبه را داخل کانال گوش وارد نکنید.

روش دوم: کمک به تخلیه مایع با حرکات فیزیکی

1. کج کردن سر و کشیدن لاله گوش

سر را به طرف گوش آسیب‌دیده خم کنید و لاله گوش را به آرامی در جهات مختلف بکشید تا کانال گوش باز شود. این کار در تخلیه مایعات موثر است.

2. ایجاد خلأ با دست

کف دست را روی گوش قرار دهید، به آرامی فشار دهید و رها کنید تا خلأ ایجاد شود. سپس سر را به طرف زمین خم کرده و اجازه دهید مایع خارج شود.

3. مانور والسالوا

بینی را بگیرید، دهان را ببندید و به آرامی نفس را به داخل فشار دهید تا صدای “پاپ” در گوش احساس شود. این کار باعث باز شدن شیپور استاش می‌شود.

هشدار: در صورت مشکوک بودن به عفونت گوش، از انجام این مانور پرهیز کنید.

4. خمیازه کشیدن و جویدن آدامس

این حرکات باعث باز شدن شیپور استاش شده و مایعات به گلوی شما باز می‌گردند.

5. دراز کشیدن با گوش آسیب‌دیده به سمت پایین

روی یک حوله دراز بکشید و به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه صبر کنید تا مایع از گوش خارج شود.

6. استفاده از بخار برای رقیق کردن مایعات

یک کاسه آب داغ تهیه کنید، سر خود را با حوله بپوشانید و بخار را ۵ تا ۱۰ دقیقه استنشاق کنید. سپس سر را خم کرده و اجازه دهید مایع خارج شود.

روش سوم: درمان‌های دارویی و پزشکی

1. استفاده از داروهای ضد احتقان

اگر علت تجمع مایع، سرماخوردگی یا التهاب سینوس‌ها باشد، می‌توان از داروهایی مانند سودافد یا اسپری‌های ضداحتقان بینی استفاده کرد. این داروها با باز کردن شیپور استاش، تخلیه مایعات را آسان‌تر می‌کنند.

توجه: برخی گروه‌ها مانند بیماران قلبی، دیابتی‌ها، زنان باردار یا بیماران تیروئیدی باید با احتیاط از این داروها استفاده کنند.

2. مراجعه به پزشک پس از چند روز

اگر بعد از ۳-۴ روز مشکل ادامه داشت، پزشک ممکن است کورتیکواستروئید مانند پردنیزون برای کاهش التهاب تجویز کند.

3. مصرف آنتی‌بیوتیک در صورت عفونت

اگر همراه با مایع، علائمی مانند درد، تب یا کاهش شنوایی وجود داشته باشد، ممکن است گوش دچار عفونت شده باشد. در این حالت مصرف آنتی‌بیوتیک ضروری است.

4. بررسی تخصصی در صورت وجود مایع غیرقابل توضیح

اگر فقط در یک گوش و بدون علت واضحی مایع جمع شده، احتمال وجود تومور یا اختلال ساختاری مطرح است و باید به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه شود.

5. جراحی و استفاده از لوله‌های تهویه گوش

در موارد مزمن یا در کودکانی که مایع در گوش آنها باعث کاهش شنوایی می‌شود، ممکن است نیاز به جراحی و قرار دادن لوله تهویه باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

به پزشک مراجعه کنید اگر:

• مایع بیشتر از ۳ روز باقی ماند.
• همراه با درد، تب یا ترشح چرکی بود.
• در شنوایی اختلال ایجاد شد.
• فقط در یک گوش و بدون علت واضح، مایع جمع شده باشد.
• کودک خردسال به‌طور مکرر دچار تجمع مایع در گوش شود.

تجمع مایع در گوش ممکن است آزاردهنده باشد، اما خوشبختانه بیشتر موارد با روش‌های خانگی و ساده قابل درمان هستند. با این حال، بی‌توجهی به آن می‌تواند منجر به عفونت و آسیب‌های شنوایی شود. اگر پس از انجام روش‌های ذکرشده بهبودی حاصل نشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا بررسی‌های تخصصی انجام شود.