جراحی تمپانوپلاستی (عمل ترمیم پرده گوش)

تمپانوپلاستی (Tympanoplasty) یک جراحی تخصصی گوش است که با هدف بازسازی یا ترمیم پرده گوش (تمپان) انجام می‌شود. این جراحی زمانی مورد نیاز است که پرده گوش به دلیل عفونت، آسیب‌دیدگی یا سایر مشکلات دچار پارگی یا نقص شده باشد. این عمل به بهبود شنوایی و جلوگیری از عفونت‌های مکرر گوش کمک می‌کند.

پرده گوش یا غشای تیمپانی یکی از اجزای حیاتی گوش است که نقش مهمی در شنوایی ایفا می‌کند. این غشا ممکن است به دلایل مختلف مانند عفونت، ضربه، یا آسیب‌های دیگر دچار پارگی شود. در صورتی که پرده گوش آسیب‌دیده به طور طبیعی ترمیم نشود، جراحی تمپانوپلاستی به عنوان یک راهکار درمانی موثر به کار می‌رود.

تمپانوپلاستی چیست؟

تمپانوپلاستی یک عمل جراحی است که در آن پرده گوش آسیب‌دیده با استفاده از بافت‌های بدن بیمار (مانند غضروف یا پوست) بازسازی می‌شود. این عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و می‌تواند شامل اصلاح بخش‌های دیگر گوش میانی نیز باشد. تمپانوپلاستی نه تنها شنوایی را بهبود می‌بخشد، بلکه از ورود باکتری‌ها و آب به گوش میانی جلوگیری می‌کند و خطر عفونت‌های مزمن را کاهش می‌دهد.

جراحی تمپانوپلاستی چگونه انجام می‌شود؟

جراحی تمپانوپلاستی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و مراحل اصلی آن عبارت‌اند از:

1. آمادگی بیمار
   پیش از جراحی، پزشک معاینه دقیق انجام داده و با توجه به وضعیت پرده گوش و میزان آسیب، نوع تمپانوپلاستی را تعیین می‌کند. بیمار باید ناشتا باشد و در صورت نیاز، مصرف داروهای خاص متوقف شود.
2. دسترسی به پرده گوش
   جراح از طریق یکی از دو روش اصلی به پرده گوش دسترسی پیدا می‌کند:
   • روش داخل کانال گوش (Transcanal): زمانی که آسیب کوچک باشد و از طریق کانال گوش قابل دسترسی باشد.
   • روش پشت گوش (Postauricular): در مواردی که جراحی گسترده‌تر باشد، برشی کوچک پشت گوش ایجاد می‌شود.
3. برداشت بافت پیوندی
   جراح برای ترمیم پرده گوش، از بافت بدن بیمار مانند غضروف نازک یا غشای عضله تمپورالیس (در نزدیکی گوش) استفاده می‌کند.
4. ترمیم پرده گوش
   بافت برداشت‌شده در محل پارگی پرده گوش قرار داده و با دقت ثابت می‌شود. گاهی در این مرحله، استخوان‌های گوش میانی (اسیکول‌ها) نیز در صورت آسیب ترمیم یا جایگزین می‌شوند.
5. بستن برش و پایان جراحی
   برش‌ها بسته می‌شوند و در کانال گوش بیمار از پانسمان یا مواد خاصی برای محافظت از پرده جدید استفاده می‌شود.

پارگی پرده گوش و نیاز به جراحی تمپانوپلاستی

پارگی پرده گوش علاوه بر این‌که می‌تواند باعث کاهش یا از دست دادن شنوایی شود، گوش میانی را نیز در معرض خطر عفونت قرار می‌دهد. در بسیاری از موارد، پرده گوش به‌طور طبیعی و بدون نیاز به مداخله خاصی ترمیم می‌شود. با این حال، اگر بعد از چند ماه پرده گوش ترمیم نشود، جراحی تمپانوپلاستی یا ترمیم پرده گوش ضروری خواهد بود.

این جراحی با تکنیک‌های مختلفی انجام می‌شود و انتخاب روش مناسب به نوع آسیب و سن بیمار بستگی دارد. در ادامه به انواع روش‌های جراحی تمپانوپلاستی می‌پردازیم.

1. جراحی تمپانوپلاستی وصله‌ای (Patch Tympanoplasty)

این روش ساده‌ترین تکنیک جراحی برای ترمیم پرده گوش است و زمانی استفاده می‌شود که سوراخ ایجادشده در پرده گوش کوچک باشد.

• مناسب برای: مواردی با پارگی کوچک
• ویژگی‌ها:
  • برای بزرگسالان معمولاً به‌صورت سرپایی انجام می‌شود.
  • کودکان نیاز به بیهوشی عمومی دارند.
• روش اجرا: جراح سوراخ پرده گوش را با موادی مانند کاغذ، ژلاتین، یا چربی گرفته‌شده از لاله گوش می‌پوشاند. این مواد به مرور زمان به ترمیم بافت پرده گوش کمک می‌کنند.
• مدت زمان عمل: 5 تا 15 دقیقه

2. جراحی تمپانوپلاستی گرافت میانی (Medial Graft Tympanoplasty)

این روش در شرایطی که آسیب بیشتر باشد و نیاز به بازسازی جدی‌تر وجود داشته باشد، انجام می‌شود.

• بیهوشی: بیهوشی عمومی یا موضعی
• روش اجرا:
  • جراح بسته به شرایط بیمار از یکی از دو روش استفاده می‌کند:
    1. روش کانال گوش: ترمیم از طریق کانال گوش انجام می‌شود.
    2. روش پشت گوش: یک برش کوچک در پشت گوش ایجاد می‌شود.
  • در هر دو روش، باقیمانده پرده گوش به آرامی بالا برده می‌شود و یک گرافت بافتی (گرفته‌شده از غضروف یا عضله بیمار) در زیر پرده گوش قرار می‌گیرد. سپس کانال گوش با پنبه یا گاز استریل پر می‌شود تا گرافت در محل خود ثابت بماند.
• مدت زمان عمل: 1 تا 2 ساعت

3. جراحی تمپانوپلاستی جانبی (Lateral Tympanoplasty)

این تکنیک برای مواردی که سوراخ پرده گوش بسیار بزرگ است و بخش عمده‌ای از پرده آسیب دیده باشد، به کار می‌رود.

• بیهوشی: بیهوشی عمومی
• روش اجرا:
  • برشی پشت گوش ایجاد می‌شود و کانال گوش گشاد می‌شود.
  • قسمت آسیب‌دیده پرده گوش برداشته می‌شود.
  • سپس جراح با استفاده از گرافت فاسیا (بافتی از بدن بیمار)، یک پرده گوش جدید ایجاد کرده و در محل موردنظر جای‌گذاری می‌کند.
• مدت زمان عمل: 2 تا 2.5 ساعت

چرا پرده گوش پاره می‌شود؟ چرا نیاز به جراحی تمپانوپلاستی (عمل ترمیم پرده گوش) داریم؟

پاره شدن پرده گوش یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند باعث کاهش شنوایی و افزایش خطر عفونت‌های مکرر گوش شود. این آسیب ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. اگر پارگی شدید باشد یا به‌صورت خودبه‌خود طی چند ماه ترمیم نشود، نیاز به جراحی تمپانوپلاستی برای بازسازی پرده گوش وجود دارد. در ادامه به دلایل اصلی پارگی پرده گوش و ضرورت این جراحی می‌پردازیم.

عوامل شایع پارگی پرده گوش

1. عفونت گوش میانی

یکی از شایع‌ترین دلایل پارگی پرده گوش، عفونت گوش میانی است.

• تجمع مایعات ناشی از عفونت در گوش میانی می‌تواند فشار زیادی به پرده گوش وارد کند.
• این فشار در صورت شدید بودن ممکن است پرده گوش را پاره کند.

2. ضربه شدید به سر یا گوش

• ضربات شدید به سر که منجر به شکستگی جمجمه یا آسیب به ساختارهای گوش میانی شوند، می‌توانند پرده گوش را پاره کنند.
• ضربه مستقیم به گوش نیز ممکن است به پارگی پرده گوش منجر شود.

3. صدای بسیار بلند (آسیب صوتی)

• صداهای بسیار بلند و ناگهانی، مانند صدای انفجار یا ترکیدن بالن در نزدیکی گوش، می‌توانند موج‌های صوتی شدیدی ایجاد کنند.
• این موج‌ها ممکن است پرده گوش را تحت فشار قرار دهند و منجر به پارگی آن شوند.

4. باروتروما (ترومای فشاری)

• باروتروما زمانی اتفاق می‌افتد که فشار هوای محیط با فشار هوای داخل گوش میانی تفاوت زیادی داشته باشد.
• شرایطی که ممکن است باعث باروتروما شوند:
  • غواصی در آب‌های عمیق
  • تغییر سریع ارتفاع در پروازهای هوایی (مانند هنگام کاهش ارتفاع سریع هواپیما)
  • تغییرات ناگهانی در فشار هوا یا آب، می‌تواند پرده گوش را تحت تأثیر قرار داده و منجر به پارگی شود.

5. ورود اشیای خارجی به گوش

• فرو کردن اشیای خارجی مانند گوش‌پاک‌کن، خودکار، یا دیگر ابزارهای نوک‌تیز در گوش، یکی دیگر از دلایل رایج پارگی پرده گوش است.
• این اتفاق به‌ویژه در کودکان که ممکن است اشیای کوچک را در گوش خود وارد کنند، شایع‌تر است.

چرا نیاز به جراحی تمپانوپلاستی داریم؟

• عدم ترمیم خودبه‌خودی: در بسیاری از موارد، پرده گوش به‌طور طبیعی و بدون مداخله ترمیم می‌شود. اما اگر بعد از چند ماه این ترمیم رخ ندهد، جراحی ضروری خواهد بود.
• بهبود شنوایی: پارگی پرده گوش باعث اختلال در انتقال صدا به گوش میانی و داخلی می‌شود. جراحی تمپانوپلاستی می‌تواند شنوایی را بهبود بخشد.
• جلوگیری از عفونت‌های مکرر: پرده گوش نقش حفاظتی در برابر ورود باکتری‌ها و آب به گوش میانی دارد. در صورت پارگی، گوش میانی مستعد عفونت‌های مکرر خواهد بود که می‌تواند مشکلات جدی‌تری ایجاد کند.

تمپانوپلاستی راهکاری موثر و ایمن برای بازسازی پرده گوش، بهبود شنوایی، و کاهش عفونت‌های گوش است.

عوارض عمل ترمیم پرده گوش (تمپانوپلاستی)

جراحی تمپانوپلاستی معمولاً ایمن و موفقیت‌آمیز است، اما ممکن است با عوارضی همراه باشد:

1. عفونت: احتمال عفونت در محل جراحی یا برداشت گرافت که با آنتی‌بیوتیک کنترل می‌شود.
2. عدم بهبود شنوایی: در برخی موارد، شنوایی به طور کامل بازنمی‌گردد یا ممکن است کاهش یابد.
3. سرگیجه و اختلال تعادل: معمولاً موقتی و ظرف چند هفته برطرف می‌شود.
4. زنگ زدن گوش (تینیتوس): ممکن است به صورت موقتی پس از جراحی احساس شود.
5. آسیب به عصب صورت: در موارد بسیار نادر، ممکن است به عصب صورت آسیب برسد.
6. مشکل در گرافت: گاهی گرافت به‌درستی جوش نمی‌خورد و نیاز به جراحی مجدد است.

این عوارض نادر هستند و با رعایت توصیه‌های پزشک قابل مدیریت خواهند بود. (Tympanoplasty Side Effects)

مراقبت‌های بعد از جراحی تمپانوپلاستی

رعایت نکات مراقبتی بعد از جراحی تمپانوپلاستی برای بهبود سریع‌تر و جلوگیری از عوارض ضروری است. بیمار باید توجه ویژه‌ای به وضعیت گوش و توصیه‌های پزشک داشته باشد تا روند بهبودی به‌خوبی طی شود. در ادامه به مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از این جراحی اشاره می‌کنیم:

نکات مراقبتی کلیدی:

• خشک نگه داشتن گوش: از ورود آب به گوش به‌ویژه هنگام حمام یا شستن صورت جلوگیری کنید. می‌توانید از محافظ گوش یا پنبه آغشته به وازلین استفاده کنید.
• اجتناب از فشار به گوش: از فین کردن شدید، عطسه با دهان بسته، و پرواز یا غواصی تا زمان بهبودی کامل خودداری کنید.
• پرهیز از فعالیت‌های سنگین: بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیت‌هایی که فشار خون را افزایش می‌دهند، می‌تواند به گوش فشار وارد کند.
• استفاده از داروها: داروهای تجویزشده مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
• عدم دست‌کاری گوش: از وارد کردن اشیا یا گوش‌پاک‌کن به داخل گوش خودداری کنید.
• پرهیز از قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ: از حضور در مکان‌هایی که احتمال ضربه به گوش وجود دارد، مانند ورزش‌های پرتحرک، اجتناب کنید.

علائم هشداردهنده:

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید یا مداوم در گوش
• خونریزی یا ترشح چرکی از گوش
• تب یا علائم عفونت
• کاهش شدید شنوایی یا سرگیجه طولانی‌مدت

با رعایت این توصیه‌ها، روند بهبودی بهتر و سریع‌تر خواهد بود و خطر عوارض به حداقل می‌رسد.

هزینه جراحی ترمیم پرده گوش (تمپانوپلاستی)

هزینه عمل ترمیم پرده گوش یا تمپانوپلاستی به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است در هر بیمار متفاوت باشد. عواملی که بر هزینه این جراحی تأثیر می‌گذارند عبارت‌اند از:

عوامل تأثیرگذار بر هزینه:

• نوع جراحی: روش‌های مختلف تمپانوپلاستی (وصله‌ای، گرافت میانی یا جانبی) هزینه‌های متفاوتی دارند.
• شدت آسیب: میزان آسیب به پرده گوش و نیاز به ترمیم ساختارهای دیگر گوش می‌تواند هزینه را افزایش دهد.
• تجهیزات و محل جراحی: بیمارستان یا کلینیکی که جراحی در آن انجام می‌شود و نوع تجهیزات مورد استفاده نقش مهمی در هزینه دارند.
• پوشش بیمه: برخی از بیمه‌ها بخشی از هزینه جراحی را پوشش می‌دهند که می‌تواند هزینه نهایی را کاهش دهد.

تخمین هزینه

برای اطلاع دقیق از هزینه عمل تمپانوپلاستی، معاینه اولیه و جلسه مشاوره با پزشک ضروری است. همچنین، می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با مطب دکتر معصومه سعیدی، تماس بگیرید و از جزئیات هزینه و روند درمان آگاه شوید.

سوالات رایج درباره جراحی ترمیم پرده گوش (تمپانوپلاستی)

1. تفاوت تمپانوپلاستی و میرنگوپلاستی چیست؟

میرنگوپلاستی فقط پرده گوش را ترمیم می‌کند، در حالی که تمپانوپلاستی علاوه بر پرده گوش، ممکن است استخوانچه‌های گوش میانی را نیز بازسازی کند.

2. چه کسانی نیاز به جراحی تمپانوپلاستی دارند؟

افرادی که پرده گوش آن‌ها به دلیل پارگی، عفونت مزمن، یا صدمات بهبود نیافته است و کاهش شنوایی یا عفونت‌های مکرر را تجربه می‌کنند.

3. آیا جراحی تمپانوپلاستی درد دارد؟

جراحی تحت بیهوشی انجام می‌شود و بیمار در طول عمل دردی احساس نمی‌کند. ممکن است پس از جراحی کمی درد وجود داشته باشد که با دارو کنترل می‌شود.

4. تمپانوپلاستی چقدر طول می‌کشد؟

بسته به تکنیک و شدت آسیب، این جراحی بین 1 تا 2.5 ساعت طول می‌کشد.

5. دوره بهبودی چقدر است؟

پرده گوش معمولاً طی 2 تا 3 ماه پس از جراحی بهبود می‌یابد، اما شنوایی ممکن است تدریجاً طی چند ماه بهتر شود.

6. آیا تمپانوپلاستی می‌تواند شنوایی را بهبود دهد؟

هدف اصلی این جراحی بهبود شنوایی است، اما نتایج به میزان آسیب گوش بستگی دارد.

7. آیا تمپانوپلاستی می‌تواند باعث وزوز گوش شود؟

بله، ممکن است موقتاً باعث وزوز گوش شود، اما این مشکل معمولاً پس از چند هفته برطرف می‌شود.

8. آیا امکان ناشنوایی کامل پس از تمپانوپلاستی وجود دارد؟

این عارضه نادر است، اما در موارد خاص ممکن است ناشنوایی رخ دهد.

9. آیا نیاز به جراحی مجدد وجود دارد؟

در صورتی که عمل قبلی موفقیت‌آمیز نباشد یا پرده گوش دوباره پاره شود، جراحی مجدد ممکن است انجام شود.

10. آیا تمپانوپلاستی برای کودکان مناسب است؟

بله، این جراحی برای کودکان نیز انجام می‌شود، اما تصمیم‌گیری به شرایط خاص بیمار بستگی دارد.

11. آیا جراحی تمپانوپلاستی عوارضی دارد؟

عوارض احتمالی شامل عفونت، سرگیجه، عدم بهبود شنوایی، یا مشکل در گرافت هستند که معمولاً نادرند.

12. آیا بیهوشی عمومی برای این جراحی ضروری است؟

در بیشتر موارد از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود، اما در برخی شرایط ممکن است از بی‌حسی موضعی استفاده شود.

13. چه زمانی می‌توان پس از جراحی به فعالیت‌های عادی برگشت؟

فعالیت‌های سبک را می‌توان پس از چند روز آغاز کرد، اما فعالیت‌های سنگین تا چند هفته ممنوع است.

14. آیا پس از جراحی می‌توان شنا کرد؟

خیر، بیمار باید از خیس شدن گوش تا زمان بهبودی کامل خودداری کند.

15. آیا نیاز به مصرف دارو پس از جراحی وجود دارد؟

بله، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌هایی را برای جلوگیری از عفونت و کاهش درد تجویز کند.

16. آیا تمپانوپلاستی جای زخم بر جای می‌گذارد؟

برش‌های جراحی معمولاً کوچک و در پشت گوش یا کانال گوش انجام می‌شوند و جای زخم معمولاً قابل مشاهده نیست.

17. آیا این جراحی برای همه افراد موفقیت‌آمیز است؟

موفقیت جراحی به وضعیت پرده گوش و گوش میانی بستگی دارد، اما درصد موفقیت آن معمولاً بالا است.

18. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده درد شدید، ترشحات غیرعادی از گوش، سرگیجه طولانی‌مدت، یا تب بعد از جراحی، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.