جراحی تمپانوپلاستی یا عمل ترمیم پرده گوش چیست؟

پرده گوش یا غشای تیمپانی می‌تواند به دلایل مختلف دچار پارگی شود که می توان با کمک جراحی تمپانوپلاستی آن را ترمیم کرد. جراحی تمپانوپلاستی نوعی عمل جراحی برای ترمیم پرده گوش سوراخ شده یا استخوان های گوش میانی(اسیکول ها) است و در مواردی که میزان پارگی زیاد و به حدی باشد که بعد از 8-6 هفته پرده گوش خودبه‌خود ترمیم نشود؛ یا زمانی که عفونت مزمن گوش یا سایر مشکلات گوش میانی بر شنوایی تاثیر گذارد، استفاده می‌شود. 

براساس مطالعه ای که در سال ۲۰۲۴، در یکی از بیمارستان های شهر بنگلور هند انجام شد؛ پس از جراحی تمپانوپلاستی،نتیجه تست های شنوایی سنجی کاهش متوسط آستانه شنوایی سنجی صدای خالص(PTA) به میزان ۳۰ دسی بل و افزایش ۲۸ درصدی در نمرات تشخیص گفتار را نشان داد که سبب بهبودی قابل توجهی در عملکردهای شنوایی بیماران بعد از عمل ترمیم پرده گوش می شود.

جراحی تمپانوپلاستی چگونه انجام می شود؟

پارگی پرده گوش علاوه بر این‌که باعث از دست رفتن شنوایی می‌شود؛ گوش میانی را نیر در معرض خطر عفونت قرار می‌دهد. در بسیاری از موارد پارگی پرده گوش خود به خود ترمیم می‌شود اما اگر بعد از گذشت چند ماه این اتفاق نیفتاد، نیاز به جراحی تمپانوپلاستی یا ترمیم پرده گوش خواهد بود.

این جراحی با تکنیک‌های مختلفی انجام می‌شود که انتخاب آنها به نوع آسیب و سن بیمار بستگی دارد. در ادامه به انواع روش های جراحی تمپانوپلاستی اشاره می کنیم.

جراحی تمپانوپلاستی وصله‌ای (patch tympanoplasty)

این ساده‌ترین روش جراحی ترمیم پرده گوش است و زمانی استفاده می‌شود که سوراخ ایجاد شده در پرده گوش، نسبتاً کوچک باشد. جراحی تمپانوپلاستی وصله‌ای را می‌توان برای بزرگسالان به صورت سرپایی انجام داد؛ اما کودکان نیاز به بیهوشی موضعی دارند. در این روش جراح سوراخ پرده گوش را با موادی مانند کاغذ، ژلاتین و یا چربی گرفته شده از لاله گوش می‌پوشاند تا به مرور زمان با ترمیم بافت پرده پارگی برطرف شود. مدت زمان این عمل بین 5 تا 15 دقیقه است.

جراحی تمپانوپلاستی گرافت میانی (medial graft tympanoplasty)

این جراحی در اتاق عمل و تحت بیهوشی موضعی یا عمومی انجام می‌شود. در این عمل جراح به دو روش عمل می‌کند. در روش اول عمل ترمیم از طریق کانال گوش انجام می‌شود و در روش دوم یک برش کوچک در پشت گوش ایجاد می‌شود.

جراح برش‌ها را در کانال گوش ایجاد می‌کند و باقیمانده پرده گوش را بالا می‌برد. سپس یک گرافت بافتی که از عضله یا غضروف گوش گرفته می‌شود را زیر پرده گوش قرار می‌دهد. درنهایت جراح، کانال گوش را با پنبه یا گاز استریل پر می‌کند تا گرافت را در جای خود ثابت نگه دارد. این روش جراحی بین 1 تا 2 ساعت زمان می‌برد.

جراحی تمپانوپلاستی جانبی(lateral tympanoplaty)

این تکنیک برای مواردی استفاده می‌شود که سوراخ پرده گوش بسیار بزرگ است. این عمل که تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود بین 2 تا 2.5 ساعت طول می‌کشد. در روش جراحی تمپانوپلاستی جانبی جراح برش‌ها را پشت گوش ایجاد می‌کند و کانال گوش را گشاد می‌کند. سپس بیشتر پرده گوش آسیب‌دیده را خارج کرده و با استفاده از یک گرافت فاسیا که از بدن خود بیمار برداشته شده است، یک پرده گوش جدید ایجاد می‌کند.

چرا پرده گوش پاره می‌شود؟

عوامل مختلفی می‌تواند باعث پاره شدن پرده گوش شود. شایع‌ترین دلایل پارگی پرده گوش موارد زیر هستند.

عفونت گوش میانی

عفونت گوش به احتمال زیاد باعث تجمع مایعات در گوش میانی می‌شود که ممکن است فشار این مایعات به پرده گوش باعث پارگی آن شود.

ضربه شدید سر

ضربه شدید به سر و شکستگی جمجمه ممکن است باعث تغییر ساختار گوش میانی و آسیب دیدن پرده گوش شود.

صدای بسیار بلند

صداهای بسیار بلند و ناگهانی مانند صدای انفجار، یک موج صوتی بسیار قوی وارد گوش می‌کند که پرده گوش ممکن است نتواند در برابر آن مقاومت کند و در نتیجه از هم گسیخته شود.

باروتروما

هنگامی که فشار محیط (آب یا هوا) با فشار هوای موجود در حفره‌های خالی بدن انسان تفاوت زیادی داشته باشد ممکن است باعث آسیب فیزیکی به آن قسمت‌ها شود که به این آسیب باروتروما یا ترومای فشاری می‌گویند. یکی از بخش‌های بدن که درمقابل این پدیده آسیب پذیر است گوش میانی و پرده گوش است. باروتروما در هنگام غواصی یا سفر هوایی (هنگامی که هواپیما به سرعت ارتفاع خود را کم می‌کند)، می‌تواند اتفاق بیفتد.

اشیای خارجی

فرو کردن اشیای خارجی مانند خودکار، گوش‌پاک‌کن و … در گوش می‌تواند باعث پارگی پرده گوش شود.

علائم پارگی پرده گوش

پرفوراسیون پرده گوش که به صورت سوراخ یا پارگی در بافت نازکی که مجرای گوش را از گوش میانی جدا می کند، خود را نشان می دهد؛ علائم و نشانه هایی دارد که در ادامه به یررسی آن ها می پردازیم.

درد

اولین نشانه پارگی پرده گوش گوش‌، درد است. درد گوش ناشی از آسیب پرده گوش در برخی افراد ممکن است شدید و در برخی دیگر ملایم باشد. شدت این درد در طول روز ممکن است تغییر کند اما لازم است در صورت ادامه‌دار بودن آن به پزشک مراجعه کرد.

ترشح گوش

پارگی پرده گوش همچنین باعث خروج ترشحات از گوش می‌شود؛ به ویژه اگر پارگی ناشی از عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا) باشد. در صورت مشاهده ترشحات زردرنگ یا خونی در گوش یا روی بالش، احتمال دارد پرده گوش شما سوراخ شده باشد.

کاهش شنوایی

پاره شدن پرده گوش بسته به شدت آن باعث اختلال در قدرت شنوایی فرد شود. درصورتی که میزان آسیب زیاد باشد؛ بخش زیادی از شنوایی گوش از دست می‌رود اما اگر تنها یک سوراخ کوچک در پرده گوش ایجاد شود، فرد صرفاً ممکن است بعضی صداها را به طور واضح نشنود.

سرگیجه و حالت تهوع

یکی از نشانه‌های شایع پارگی پرده گوش، سرگیجه است که ممکن است منجر به حالت تهوع و استفراغ شود.

تب

از آنجایی که پارگی پرده گوش ممکن است باعث عفونت گوش شود؛ در واکنش به آن دمای بدن ممکن است بالا رود. از علائم دیگر پارگی پرده گوش می‌توان به خارش گوش و احساس صداهای بدون منبع خارجی(مانند صدای زنگ، خش‌خش، هیس و …)، اشاره کرد.

درمان پارگی پرده گوش

پارگی پرده گوش در بسیاری از افراد بدون نیاز به درمان خاصی در مدت 8-6 هفته، بهبود می‌یابد. در این مدت فرد باید از وارد شدن آب به گوش، شنا کردن و استفاده از گوش‌پاک‌کن پرهیز کند. در صورت عفونت گوش لازم است با نظر پزشک آنتی بیوتیک مصرف شود تا روند بهبودی تسریع یابد.

درصورتی که آسیب پرده گوش به حدی باشد که امکان ترمیم خود‌به‌‌خود آن وجود نداشته باشد؛ لازم است جراحی ترمیم پرده گوش یا تمپانوپلاستی (تلفظ دیگر: تیمپانوپلاستی) انجام شود.

خطرات عمل ترمیم پرده گوش

هر جراحی دارای خطرات و عوارض احتمالی است. جراحی ترمیم پرده گوش نیز علاوه بر فوایدی که دارد به طور بالقوه خطراتی را نیز ممکن است به همراه داشته باشد که عبارتند از:

•        آسیب به عصب صورت
•        آسیب به استخوانچه‌های گوش میانی
•        سرگیجه
•        عدم بهبود کامل پرده گوش
•        از دست دادن شنوایی
•        کلستاتوم (کیست گوش)

البته احتمال بروز این عوارض، بسیار ناچیز است و با انتخاب جراح مناسب می‌توان احتمال آنها را نزدیک به صفر

کرد.Tympanoplasty Side Effects

مراقبت‌های بعد از جراحی تمپانوپلاستی

پس از عمل جراحی تمپانوپلاستی گوش، معمولاً از پنبه یا گاز استریل پر می‌شود و ممکن است روی گوش باندپیچی شود. بیمار معمولاً چند ساعت پس از عمل می‌تواند مرخص شود. پنبه درون گوش باید به مدت حداقل یک هفته در گوش باقی بماند تا بافت اضافه شده به پرده گوش از جای خود کنده نشود.

ممکن است بیمار کمی احساس درد کند که برای این مشکل پزشک معمولاً داروی مسکن تجویز می‌کند. عموماً کسانی که جراحی ترمیم پرده گوش انجام می‌دهند می‌توانند یک هفته بعد از عمل به کار بازگردند؛ هرچند توصیه می‌شود تا دو هفته از فعالیت‌های بدی جدی خودداری شود.

در یک یا دو هفته اول پس از جراحی، ترشح خونابه از گوش طبیعی است. همچنین بیمار ممکن است تا چند هفته صداهایی را در گوش خود احساس کند که امری طبیعی است. بیمار باید مراقب باشد که درطول دوره نقاهت آب وارد گوش آسیب‌دیده نشود. همچنین تا جایی که امکان دارد از فین کردن و عطسه کردن پرهیز شود تا به پرده گوش در حال ترمیم فشار وارد نشود.

هزینه جراحی ترمیم پرده گوش

هزینه عمل تمپانوپلاستی یا ترمیم پرده گوش به نوع عمل و فاکتورهای دیگر بستگی دارد. هزینه دقیق عمل ترمیم پرده گوش پس از معاینه و جلسه مشاوره مشخص می‌شود. برای آگاهی از هزینه تقریبی تمپانوپلاستی با مطب دکتر معصومه سعیدی تماس حاصل کنید.

چرا جراحی تمپانوپلاستی با دکتر سعیدی؟

دکتر معصومه سعیدی متخصص گوش، حلق و بینی و فوق متخصص جراحی گوش و قاعده جمجمه است. وی با بیش از 12 سال سابقه جراحی و انجام بیش از 5 هزار عمل جراحی گوش و حلق و بینی از تجربه بالایی در این زمینه برخوردار است. دکتر سعیدی با گذراندن دوره‌های تخصصی متعدد در کشورهای مختلف از جمله آلمان، فرانسه، لهستان، پرتغال، کره جنوبی و مالزی با متدهای روز دنیا در حوزه جراحی گوش و حلق و بینی آشنایی کامل دارد.

سوالات رایج درباره جراحی ترمیم پرده گوش

تفاوت جراحی تمپانوپلاستی و میرنگوپلاستی چیست؟

میرنگوپلاستی به ترمیم پرده گوش بدون دست زدن به استخوانچه‌های گوش میانی اطلاق می‌شود اما جراحی تمپانوپلاستی علاوه بر ترمیم پرده گوش شامل بررسی استخوانچه‌های گوش میانی و گاهی بازسازی آن‌ها نیز می‌شود.

آیا تمپانوپلاستی می‌تواند باعث وزوز گوش ‌شود؟

بله؛ تمپانوپلاستی ممکن است باعث وزوز گوش شود اما با گذشت چند هفته از عمل برطرف می‌شود.

آیا جراحی تمپانوپلاستی می‌تواند شنوایی را برگرداند؟

هدف اصلی تمپانولاستی بازیابی شنوایی است اما در برخی از موارد این اتفاق نمی‌افتد. قبل از انجام عمل با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.

آیا تمپانوپلاسیتی می‌تواند باعث ناشنوایی شود؟

در موارد نادر ممکن است باعث ناشنوایی کامل شود.

چقدر طول می‌کشد تا پرده گوش پس از جراحی بهبود یابد؟

معمولاً بین 3-2 ماه.

آیا امکان انجام دوباره جراحی تمپانوپلاستی وجود دارد؟

بله؛ در صورتی که عمل قبلی موفقیت آمیز نباشد یا پرده گوش شما دوباره پاره شود می‌توانید مجدداً عمل جراحی ترمیم پرده گوش انجام دهید.