جراحی کاشت حلزون

توانایی شنیدن اصوات یکی از مهم‌ترین موهبت‌هایی است که خداوند به انسان‌ها داده است. با این حال هستند کسانی که به دلایلی از این نعمت بزرگ کم بهره‌اند و با داشتن کم‌شنوایی شدید حتی وسایل کمک‌شنوایی نیز نمی‌توانند کمک چندانی به آن‌ها کنند. خوشبختانه برای این‌گونه افراد هنوز یک راه‌حل وجود دارد و آن کاشت حلزون است. در ادامه به بررسی کاشت حلزون شنوایی و مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.

کاشت حلزون چیست و چطور کار می‌کند؟

پروتز حلزون گوش وسیله‌ای الکترونیکی است که با هدف بازگرداندن حس شنوایی به افراد دارای کم‌شنوایی متوسط و شدید ناشی از آسیب به گوش درونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخلاف وسایل کمک‌شنوایی سنتی مانند سمعک که صرفاً صداها را تقویت می‌کنند، پروتز حلزونی سیگنال‌های صوتی را دریافت می‌کند، پردازش می‌کند و سپس تحویل عصب‌های شنوایی می‌دهد تا توسط مغز بیمار تفسیر شوند.

پروتز حلزون گوش از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

1. بخش خارجی آن شامل یک میکروفن برای دریافت سیگنال‌های صوتی از محیط و یک پردازش‌گر برای تبدیل انرژی صوتی به سیگنال الکترونیکی است. این بخش‌ در پشت گوش نصب می‌شود و برخی از انواع آن زیر موها پنهان می‌شوند.
2. پروتز حلزونی همچنین شامل یک بخش داخلی است. این بخش که شامل دریافت‌کننده و رشته‌‌های الکترود منتهی به حلزون گوش است در زیر پوست پشت گوش جاسازی می‌شوند و وظیفه آن‌‌ها انتقال مستقیم سیگنال‌های الکترونیکی به عصب شنوایی است.

مزایای کاشت حلزون چیست؟

کاشت حلزون گوش یکی از پیشرفت‌های بزرگ پزشکی درچند سال اخیر است. کاشت حلزون به بهبود کیفیت ارتباطات اجتماعی و به تبع آن کیفیت زندگی افراد دارای کم‌شنوایی شدید تا عمیق کمک شایانی می‌کند. کاشت حلزون شنوایی به‌ویژه در کودکانی که در سن زبان‌آموزی هستند کمک می‌کند فرآیند طبیعی فراگیری زبان و درک گفتار را طی کند. کاشت حلزون در بزرگسالان نیز بسیار رایج است و به‌ویژه کسانی که بعد از دوره یادگیری زبان، شنوایی خود را از دست داده‌اند، این روش درمانی توصیه می‌شود.

به طور کلی کاشت حلزون دارای مزایای زیر است:

• بازیابی توانایی شنیدن صداهای گفتاری بدون نیاز به ایما و اشاره و لب‌خوانی
• بهبود در تشخیص صداهای محیطی
• بهبود در درک صحبت‌های اطرافیان در محیط‌های پر سروصدا
• افزایش توانایی جهت‌یابی صداها
• تسهیل استفاده از وسایل صوتی و ارتباطی مانند تلوزیون و تلفن

کاشت حلزون در کودکان

کاشت پروتز حلزون گوش در کودکانی که دچار ناشنوایی و کم‌شنوایی شدید هستند، در دنیا رایج است. هرچند در برخی پزشکان سن مناسب کاشت حلزون در کودکان را 2 تا 6 سالگی می‌دانند اما تحقیقات مختلف نشان داده است کودکانی که قبل از 18 ماهگی تحت جراحی کاشت حلزون قرار می‌گیرند بهتر از افرادی که در سنین بالاتر این دستگاه را دریافت می‌کنند می‌توانند صدا و موسیقی را درک کنند. البته ذکر این نکته بسیار مهم است که برای رسیدن به نتیجه ایده‌آل کودکان باید پس از کاشت حلزون دوره‌های گفتاردرمانی و توان‌بخشی شنوایی ویژه را بگذرانند.

امروزه نوزادانی که با مشکل شنوایی متولد می‌شوند معمولاً تا سن 6 ماهگی تحت درمان‌های دیگر قرار می‌گیرند و سپس درصورتی که به آن درمان‌ها پاسخ ندهند کاندید کاشت حلزون می‌شوند.

به طور کلی، کودکانی که شرایط زیر را دارند کاندید مناسبی برای کاشت حلزون هستند:

• دارای کم‌شنوایی عمیق در هر دو گوش هستند؛
• دیگر وسایل کمک‌شنوایی کمک چندانی به بهبود شنوایی آن‌ها نکرده است؛
• از سلامت کافی برای عمل جراحی برخوردارند و بیماری خاصی که برای عمل جراحی کاشت حلزون مشکل ایجاد کند ندارند؛
• والدین آن‌ها و خودشان (پس از رسیدن به سن بالاتر) به نقش خود در استفاده صحیح از پروتز حلزون آگاهند؛
• می‌توانند در یک برنامه آموزشی برای تقویت مهارت‌های شنیداری خود شرکت کنند.

کاشت حلزون در بزرگسالان

بزرگسالان نیز می‌توانند کاندید جراحی کاشت حلزون شوند، چه کسانی که بعد از دوره یادگیری زبان دچار مشکل شنوایی شده‌اند و چه کسانی که قبل از فراگیری زبان مشکل شنوایی داشته‌اند، هرچند میزان موفقیت عمل در گروه اول معمولاً بیش‌تر از گروه دوم است.

درمجموع، کاشت حلزون در بزرگسالان دارای شرایط زیر توصیه می‌شود:

• بزرگسالانی که دارای کم‌شنوایی شدید در هر دو گوش هستند؛
• بزرگسالانی که وسایل کمک‌شنوایی دیگر به بهبود شنوایی آن‌ها کمک زیادی نکرده است؛
• بزرگسالانی که از سلامت فیزیکی مناسب برای عمل جراحی برخوردارند و بیماری خاصی که برای عمل جراحی کاشت حلزون مشکل ایجاد کند ندارند؛
• بزرگسالان دارای اراده قوی برای ورود به دنیای شنیدن و ارتباط برقرار کردن از طریق گوش دادن، صحبت کردن و لب‌خوانی.

عوارض کاشت حلزون

کاشت حلزون معمولاً یک جراحی کم‌خطر است. با این‌حال مانند هر جراحی دیگر، کاشت حلزون نیز ممکن است در درصد پایینی از موارد با خطرات و عوارضی همراه باشد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

ابتلا به مننژیت در کودکان، که معمولاً برای جلوگیری از آن قبل از عمل واکسیناسیون انجام می‌شود؛
از بین رفتن باقیمانده حس شنوایی طبیعی به دلیل جاگذاری پروتز؛
عدم کارایی پروتز و نیاز به جراحی دوباره برای تعویض یا تعمیر آن؛
در موارد نادر عوارضی مانند خونریزی، عفونت، عدم تعادل، وزوزگوش، فلج عصب صورت، تغییر در حس چشایی، و نشت مایع مغزی نخاعی.

آمادگی قبل از عمل کاشت حلزون

قبل از عمل کاشت حلزون پزشک بیمار را از نظر وضعیت گوش و عصب شنوایی به طور کامل معاینه می‌کند. همچنین پزشک دستور انجام یک سری آزمایشات برای تست وضعیت شنوایی و گفتاری و احتمالاً وضعیت تعادل بیمار را می‌دهد. برای بررسی وضعیت حلزون گوش و سلامت گوش داخلی نیز بیمار باید تحت یک سی تی اسکن (CT-Scan) و ام آر آی (MRI) از ناحیه جمجمه قرار گیرد.

معمولا چند روز یا چند هفته قبل از عمل لازم است برخی دستورالعمل‌ها اجرا شود که پزشک آنها را برای شما توضیح می‌دهد. این اقدامات شامل بایدها و نبایدهای مصرف داروها و نیز کارهایی هستند که قبل از عمل جراحی باید انجام شوند. لازم است درصورت نداشتن اطاعات کافی در این مورد با تماس با متخصص گوش و حلق و بینی از نحوه آماده‌سازی خود یا فرزند خود برای عمل کاشت حلزون شنوایی اطلاعات لازم را کسب کنید.

عمل کاشت حلزون چگونه انجام می‌شود؟

جراحی کاشت حلزون تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، به این معنی که بیمار در طول عمل کاملاً بیهوش است و چیزی احساس نمی‌کند. انجام این عمل معمولاً بین 3 تا 4 ساعت طول می‌کشد. در عمل کاشت حلزون جراح یک شکاف در پشت گوش ایجاد می‌کند و سپس از طریق تراشیدن سلول‌های هوایی ماستوئید (Mastoid) وارد گوش میانی شده و از دریچه‌ی گرد الکترود وارد حلزون گوش داخلی می‌شود. پس از تعبیه قسمت‌های مختلف دستگاه، جراح برش ایجاد شده را بخیه می‌کند.

دوره نقاهت کاشت حلزون

معمولاً کسانی که عمل کاشت حلزون انجام می‌دهند یک یا دو روز پس از عمل لازم است در بیمارستان تحت مراقبت باشند. در روزهای ابتدایی به دلیل قرارگیری پروتز در گوش داخلی بیمار ممکن است احساس منگی، عدم تعادل یا وزوز گوش کند، که پس از چند روز و با مصرف دارو برطرف می‌شود. حدود یک هفته بعد از عمل لازم است بیمار برای کشیدن بخیه‌ها و چک‌آپ به پزشک مراجعه کند.

فعال کردن دستگاه حلزون گوش

فعال کردن پروتز حلزون بلافاصله بعد از عمل انجام نمی‌شود. این کار معمولاً 2 تا 6 هفته پس از عمل و پس از بهبودی کامل ناحیه جراحی شده انجام می‌شود. برای این کار یک متخصص شنوایی‌شناسی (ادیولوژیست) بخش‌های مختلف دستگاه را تنظیم می‌کند و به شما نحوه استفاده از آن را نیز آموزش می‌دهد.

توانبخشی شنوایی پس از کاشت حلزون

از آن‌جایی که صداهای شنیده شده به واسطه پروتز حلزونی طبیعی نیستند، مغز برای درک بهتر آن‌ها نیاز به آموزش دارد. بنابراین توانبخشی شنوایی بعد از عمل کاشت حلزون در نتیجه نهایی تأثیر زیادی دارد. البته توانبخشی شنوایی برای کودکان و نوزادان متفاوت است. کودکانی که قبل از فراگیری زبان عمل کاشت حلزون انجام می‌دهند معمولاً باید به مدت یک سال هفته‌ای یک تا دو جلسه در برنامه توانبخشی شنوایی شرکت کنند و گاهی تا چند سال این روند بر حسب نیاز ادامه پیدا می‌کند تا بیماران بتوانند معنی صداهایی را که می‌شنوند درک کنند.

هدف از توانبخشی شنوایی برای بزرگسالان که پس از یادگیری زبان کاشت حلزون انجام می‌دهند انطباق صداهای جدید با معانی مختلف زبانی و کمک به درک موسیقی است. برنامه توانبخشی شنوایی برای بزرگسالان باتوجه به نتایج جلسات مشاوره تنظیم می‌شود و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

چرا کاشت حلزون با دکتر معصومه سعیدی؟

دکتر معصومه سعیدی با بیش از 12 سال سابقه در انجام انواع عمل‌های گوش، حلق و بینی و با بهره‌گیری از متدهای جراحی روز دنیا آماده انجام عمل کاشت حلزون برای متقاضیان است. دکتر سعیدی دارای فلوشیپ اتولوژی و نورواتولوژی می‌باشد و با گذراندن انواع دوره‌های پیشرفته در حوزه جراحی گوش و حلق و بینی در کشورهای آلمان، کره جنوبی، پرتغال، مالزی و لهستان، سعی در افزایش دانش پزشکی و به‌روز نگه داشتن خود با آخرین دستاوردهای پزشکی در حوزه گوش و حلق و بینی داشته است.
وی تاکنون بالغ بر 5000 عمل جراحی انجام داده است که شامل کاشت حلزون و انواع جراحی‌های سنگین گوش، حلق و بینی و سر و گردن بوده است.

هزینه کاشت حلزون چقدر است؟

کاشت حلزون در مجموع یک عمل پرهزینه است و این به دلیل قیمت بالای پروتز حلزون گوش است. با این‌حال با توجه به این‌که این دستگاه‌ها با کمک هیئت امنای ارزی وزارت بهداشت وارد می‌شوند، هزینه کاشت حلزون در ایران بسیار کمتر از کشورهای دیگر است. همچنین برخی نهادهای حمایتی و موسسات خیریه بخش زیادی از هزینه کاشت حلزون را برای کودکان نیازمند تامین می‌کنند.

برای آگاهی دقیق‌تر می‌توانید از طریق لینک مشاوره آنلاین با دکتر معصومه سعیدی با تشریح شرایط خود، از هزینه کاشت حلزون مطلع شوید.