آکوستیک نورینوم؛ علائم، علت‌ها و راه‌های درمان تومور عصب شنوایی

تومور عصب شنوایی یا آکوستیک نورینوم، یک تومور خوش‌خیم نادر است که به دلیل تولید بیش از حد سلول‌های شوان (Schwann)، به آرامی رشد می‌کند، از همین رو به آن تومور دهلیزی نیز می‌گویند. در ادامه تومور به اعصاب شنوایی و تعادلی در گوش داخلی فشار می‌آورد. سلول‌های شوان به طور معمول به اطراف رشته‌های عصبی می‌پیچند و از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند. یک تومور بزرگ می‌تواند بر روی عصب صورت یا ساختارهای مغزی فشار وارد کند.

میزان بروز آکوستیک نورینوم در ایالات متحده سالیانه ۳۰۰۰ مورد جدید بوده که احتمال ابتلا به آن ۱ در هر ۱۰۰ هزار نفر است. این تومور خوش خیم شامل دو نوع ارثی و غیر ارثی بوده که میزان شیوع نوه غیرارثی آن بیشتر و در حدود ۹۵٪ موارد تشخیص داده شده است که در ادامه به توضیح بیشتر هریک و روش های تشخیص و در نهایت درمان آن می پردازیم.

انواع آکوستیک نورینوم

2 نوع تومور عصب شنوایی وجود دارد:

1. تومور عصب شنوایی یک طرفه؛ این تومور فقط روی یک گوش تأثیر می‌گذارد و رایج‌ترین نوع تومور عصب شنوایی است. این تومور ممکن است در هر سنی ایجاد شود که اغلب در سنین 30 تا 60 سالگی اتفاق می‌افتد. هم‌چنین تومور عصب شنوایی ممکن است نتیجه آسیب عصبی ناشی از عوامل محیطی باشد.
2. تومور عصب شنوایی دو طرفه؛ این نوع تومور هر دو گوش را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تومور ارثی است و به دلیل یک مشکل ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز -2 (NF2) ایجاد می‌شود.

علائم تومور عصب شنوایی

علائم و نشانه‌های آکوستیک نورینوم اغلب نامحسوس هستند و ممکن است سال‌ها طول بکشد تا خود را بروز دهند. آن‌ها معمولاً به دلیل اثرات تومور بر روی عصب شنوایی و تعادل نمایان می‌شوند. فشار تومور ممکن است برای اعصاب مجاور کنترل‌کننده عضلات صورت (اعصاب صورت و سه قلو)، عروق خونی همجوار یا ساختارهای مغزی نیز مشکلاتی ایجاد کند.

با رشد تومور ممکن است علائم و نشانه‌های قابل توجه یا شدیدتری بروز کند. علائم و نشانه‌های تومور عصب شنوایی عبارتند از:

• کاهش شنوایی؛ معمولاً به تدریج و در بعضی موارد ناگهانی که اغلب برای یک گوش می‌افتد.
• صدای زنگ (وزوز) در گوش آسیب‌دیده
• عدم ثبات و از دست دادن تعادل
• سرگیجه
• بی‌حسی صورت و به ندرت ضعف یا از بین رفتن حرکت عضلات Acoustic Neuroma Symptoms
• فشار به ساقه مفز؛ در موارد نادر ممکن است یک تومور عصب شنوایی به اندازه‌ای بزرگ شود که منجر به فشرده شدن ساقه مغز و به خطر افتادن زندگی شود.

تشخیص تومور عصب شنوایی

تشخیص تومورهای عصب شنوایی در مراحل اولیه می‌تواند بسیار سخت باشد. علائم و نشانه‌های تومور به آرامی و به تدریج ایجاد می‌شوند. اگر بیمار از کم شنوایی و یا سایر مشکلات گوش داخلی رنج می‌برد، پزشک آزمایش‌های زیر را درخواست می‌کند.

• تصویربرداری: پزشک معمولاً از MRI برای تشخیص تومور استفاده می‌کند؛زیرا MRI می‌تواند تومورهای کوچک را تشخیص دهد. در صورت عدم امکان انجام MRI، انجام سی‌تی‌اسکن نیز امکان‌پذیر است.
• تست شنوایی: در طی این آزمایش، یک متخصص شنوایی صداها را به طور همزمان به یک گوش هدایت می‌کند تا مشخص شود بیمار به کدام صدا واکنش نشان می‌دهد.

تشخیص به موقع تومور آکوستیک نورینوم ممکن است از بزرگ شدن تومور به اندازه‌ای که منجر به عواقب جدی مانند از دست دادن شنوایی به صورت کامل یا تجمع خطرناک مایع در جمجمه باشد، جلوگیری کند. در صورت مشاهده کاهش شنوایی در یک گوش، صدای زنگ در گوش یا اختلال در تعادل به پزشک مراجعه کنید.

درمان تومور عصب شنوایی

سه گزینه درمانی برای نوروم آکوستیک وجود دارد؛ مشاهده و نظارت، پرتوجراحی استریوتاکتیک و جراحی.

مشاهده و نظارت

رویکرد محافظه‌کارانه مشاهده، گزینه‌ای برای تومورهای خاص است. در این موارد تومورها از نظر رشد برای مدتی کنترل می‌شوند؛ زیرا ممکن است رشد برخی از این تومورهای خوش‌خیم متوقف شود. این روش برای تومورهای کوچک‌تر یا تومورهایی که رشدشان متوقف شده و یا برای افراد مسن و کسانی که مشکلات پزشکی قابل توجهی دارند مناسب است؛ اما برای تومورهای بزرگ‌تر به ندرت از روش مشاهده استفاده می‌شوند.

پرتوجراحی استریوتاکتیک

پرتو جراحی استریوتاکتیک، یک گزینه درمانی شناخته شده برای تومورها است. این جراحی از طریق تابش متمرکز انجام می‌شود. رشد تومورهای کوچک و متوسط ممکن است توسط تابش متوقف شود اما تومورهای بزرگ با این روش قابل درمان نیستند. اگرچه نیازی به برش نیست؛ خطرات می توانند شامل از دست دادن شنوایی گوش تحت درمان، سرگیجه‌ای که ممکن است دائمی باشد، تورم مغز و ضعف عصب یا فلج صورت شود.

با این وجود، احتمال کمی وجود دارد که بخاطر اشعه یک تومور خوش‌خیم گوش تبدیل به تومور بدخیم شود. درمان به صورت سرپایی و در طی چند ساعت، انجام می‌شود.

جراحی

برای بیشتر کسانی که تومور عصب شنوایی دارند، جراحی گزینه درمانی احتمالی است. بسته به اندازه تومور، محل و میزان شنوایی موجود، سه روش جراحی وجود دارد. انجام عمل جراحی نوروم آکوستیک چندین ساعت‌ زمان می‌برد و بیمار باید یک شب در بخش مراقبت‌های ویژه اعصاب بستری شود. علائم حیاتی و عملکردهای عصبی در طی این عمل جراحی کنترل می‌شود.

بستری شدن در بیمارستان بعد از عمل نیز از سه تا هفت روز متغیر است.

چه کسی واجد شرایط برای جراحی تومور عصب شنوایی است؟

کسانی که تومور عصب شنوایی متوسط تا بزرگی دارند که با روش‌های غیرجراحی دیگر قابل درمان نیست و باعث ایجاد علائمی مانند مشکل تعادل شده است، می‌توانند کاندید جراحی باشند. با این حال پزشک شما بهتر از هر کس دیگری می‌تواند درباره مناسب بودن یا نبودن جراحی برای درمان نوروم آکوستیک شما را راهنمایی کند.

جراحی تومور آکوستیک نورینوم چگونه انجام می‌شود؟

این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و 4 روش برای این جراحی وجود دارد.

روش Translabyrinthine (از طریق استخوان ماستوئید)

Translabyrinthine برای تومورهای با اندازه‌های مختلف و هنگامی که کاهش شنوایی شدید وجود دارد یا حفظ شنوایی امکان پذیر نیست، استفاده می‌شود. در این جراحی، جراح برشی در پشت گوش بیمار ایجاد کرده و استخوان ماستوئید را باز می‌کند. سپس جراح بخشی از قسمت‌های گوش داخلی را خارج می‌کند تا به تومور دسترسی پیدا کند.

این روش به جراح کمک می‌کند تا تومور را با خیال راحت و بدون آسیب به عصب صورت خارج کند اما از آنجا که در طی این جراحی برخی از قسمت‌های گوش داخلی برداشته می‌شود، شنوایی از بین خواهد رفت.

روش رتروسیگموئید (پشت گوش)

معمولاً از روش رتروسیگموئید برای تومورهای کوچک‌تر و هنگامی که امکان حفظ شنوایی و نزدیک شدن تومور به ساقه مغز وجود دارد، استفاده می‌شود. روش رتروسیگموئید شامل ایجاد یک برش در پشت گوش، باز کردن استخوان پس سری (استخوانی در پشت جمجمه که در پشت ماستوئید قرار دارد) و برداشتن استخوان از مجرای داخلی شنوایی است که در نتیجه آن دسترسی جراح به تومور امکان‌پذیر می‌شود.

پس از آن، جراح تومور را خارج می‌کند. بعد از جراحی نیز جراح استخوان پس سری را در جای خود قرار داده و با مقداری چربی از ناحیه اطراف ناف، آن را پر می‌کند.

روش گودی جمجمه‌ای میانی (یا زیرشقیقه‌ای)

این روش برای جراحی تومورهای کوچک در بیماران دارای شنوایی خوب استفاده می‌شود. در این روش جراح بخشی از استخوان جمجمه در بالای کانال گوش را برمی‌دارد تا به تومورهای کوچک موجود در کانال‌ باریک بین مغز و گوش میانی و درونی دسترسی پیدا کرده و آنها را خارج کند.

روش جراحی اندوسکوپیک

روش کم‌تهاجمی اندوسکوپی کامل، جدیدترین روش جراحی نوروم آکوستیک است که با استفاده از ایجاد سوراخ‌های کوچک و عبور دستگاه اندوسکوپ (دوربین) در جمجمه تومورها خارج می‌شوند. انتخاب روش مناسب جراحی نوروم آکوستیک با توجه به نوع تومور و ترجیح جراح انجام می‌شود.

دوران نقاهت جراحی عصب شنوایی

پس از جراحی، بیمار ممکن است چند شب در بیمارستان بستری شود تا پزشک بتواند وضعیت را کنترل کند. زمان بهبودی پس از جراحی تومور عصب شنوایی معمولاً بین 4-6 هفته متغیر است. دوره نقاهت به سن بیمار، وضعیت سلامت و البته اندازه تومور بستگی دارد. به طور کلی بیشتر بیماران پس از 6 هفته می‌توانند به روال عادی زندگی خود برگردند؛ اما با این حال بیمار باید حتماً با پزشک خود مشورت کند.

در طول دوره نقاهت بعد از جراحی نوروم آکوستیک، از بلند کردن اجسام سنگین به مدت 4 هفته خودداری کنید. در صورت عدم تعادل، در 3 هفته اول بعد از جراحی رانندگی توصیه نمی‌شود. تا زمان کشیدن بخیه‌ها سر خود را خشک نگه دارید. پس از آن می‌توانید به طور معمول دوش بگیرید یا استحمام کنید؛ اما به خاطر داشته باشید برای خشک کردن ناحیه جراحی شده از مالش خودداری کنید.

خطرات جراحی نوروم آکوستیک

جراحی نوروم آکوستیک عوارض احتمالی مربوط به خود را دارد که بسته به بزرگ بودن تومور، روش جراحی و تبحر جراح احتمال بروز آنها، متفاوت است. در مجموع، عوارض احتمالی جراحی تومور عصب شنوایی شامل موارد زیر است:

• از دست دادن شنوایی
• وزوز گوش
• از دست دادن چشایی و خشکی دهان
• سرگیجه و عدم تعادل
• فلج صورت
• عوارض بینایی
• ضعف دیگر اعصاب
• عارضه مغزی و مرگ
• نشت مایعات ستون فقرات پس از عمل
• خونریزی پس از عمل و تورم مغز
• عفونت پس از عمل

هزینه جراحی تومور عصب شنوایی

هزینه جراحی تومور عصب شنوایی با دکتر سعیدی پس از انجام مشاوره و معاینه گوش تعیین می‌شود. هم‌چنین هزینه عمل نوروم آکوستیک به شدت آسیب و روش جراحی بستگی دارد. شما می‌توانید برای مشاوره رایگان و دریافت اطلاعات درباره هزینه جراحی نوروم آکوستیک با مطب دکتر معصومه سعیدی تماس بگیرید.

چرا جراحی نوروم آکوستیک با دکتر سعیدی؟

دکتر معصومه سعیدی یکی از مجرب‌ترین متخصصان گوش و حلق و بینی در ایران محسوب می‌شود که دارای رتبه اول در آزمون ورودی بورسیه دانشگاهی است. دکتر سعیدی در طول 12 سال تجربه خود به عنوان یک جراح متخصص بیش از 5000 عمل جراحی پیچیده از جمله جراحی‌ تومور عصب شنوایی را انجام داده است.

به علاوه وی در سن 33 سالگی توانست دانشیار گوش، حلق و بینی (ENT) در دانشگاه بقیه‌الله تهران شود. هم‌چنین دکتر سعیدی برای ارتقا دانش و تجربه خود دوره‌های تخصصی بین‌المللی را در بسیاری از کشورها مانند آلمان، فرانسه، پرتغال، کره‌جنوبی، مالزی و سایر کشورها گذرانده است. به دلیل تجربه و تخصص، بسیاری از بیماران برای انجام جراحی‌های پیچیده خود به دکتر سعیدی مراجعه می‌کنند. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره آنلاین رایگان برای جراحی تومور عصب شنوایی با دکتر سعیدی با مطب دکتر تماس بگیرید.